İşitme Cihazları

Doğumda ya da doğumdan sonra herhangi bir nedenden dolayı, işitmede sorun yaşanabilir. Yaşanan sorun işitme kaybına kadar gidebilir. İşitme kaybı aniden oluşabileceği gibi yavaş yavaş da oluşabilir. Yavaş yavaş oluşan işitme kaybında, kişiler genelde işitmelerinin azaldığını ya da kötüye gittiğini anlayamazlar. Kişinin kendisinden önce, yakın çevresi bu durumun farkına varır. Bu gibi durumlarda ilk önce yapılması gereken bir doktora başvurup işitme kaybının nedenlerini ve tedavi sürecini belirlemek olmalıdır. İşitme cihazları kullanımına mutlaka bir doktor karar vermelidir.

İşitme kaybının birçok nedeni olabilir. Temel sorun, işitme sistemini oluşturan parçalardan birinde yaşanan sorundur. Bu parçalardan hangisinde, ne gibi bir sorun yaşandığını belirlemek KBB (kulak burun boğaz) uzmanlarının ya da odyolojik tanı merkezlerinin sorumluluğu altındadır.

İşitme Sistemi Nedir?

Kulak, insan vücudunda en karmaşık yapıya sahip organlardan biridir. Ses dalgalarının beyin tarafından algılanma süreciyse, kulağın yapısından daha karmaşık bir haldedir. İşitme organı olan kulak, tüm bu karmaşık yapıların işleyişini sağlar.

Dış kulakta başlayan işitme, kulak kepçesinde sesin toplanmasının ardından, sesin kulak kanalına yönlendirilmesiyle devam eder. Kulak kanalından kulak zarına ulaşan ses dalgaları kuşak zarını titreştirir. Çekiç, örs ve üzengi kemikleri orta kulağa gelen ses titreşimlerinin gücünü yükseltir iç kulağa iletilmesini sağlar. İç kulakta bulunan ve işitmeden sorumlu olan salyangozun tüylü hücreleri, gönderilen titreşimleri algılar ve bunları elektrik sinyallerine dönüştürür. Beyine iletilmesini ise, elektrik sinyallerini algılayan işitme sinirleri sağlar ve böylece işitme eylemi gerçekleşmiş olur.

Bu sistem içinde işitme cihazlarının bulunacağı konumu belirlemek gerekir. İşitme cihazları, biraz önce bahsi geçen işitme sisteminin, işitme kaybı yaşandığı durumlarda, bir parçası olur.

İşitme Cihazının Sistemdeki Yeri

İşitme cihazları, kulağa gelmiş sesi, ne kadar işitme kaybı yaşanıyorsa o ölçüde yükselterek, sistemin işleyişinin devam etmesini sağlar. Amaç, işitme kaybı yaşayan kişilerin iletişimlerinde herhangi bir sorun yaşamamalarını sağlamaktır.

İşitme cihazlarının çalışma şekli; cihaza gelen ses bir mikrofon aracılığıyla algılanır ve algılanan ses elektrik sinyallerine dönüştürülür. Amplifikatör parçasıyla, işitme kaybı kadar ses arttırılır ve hoparlör vasıtasıyla alınan ses, kulak kanalına iletilir.

İşitme cihazı; sesi elektrik enerjisine çevirmeye yarayan mikrofondan, sesin yükseltilmesini sağlayan amplifikatörden, sesin kulağa iletilmesini sağlayan mikrofondan ve çalışmasını sağlayan pil kısmından oluşur.

İşitme Cihazı Kullanırken Dikkat Edilmesi Gerekenler

• Firmadan alınan işitme cihazlarının mutlaka kullanma kılavuzları dikkatlice okunmalıdır.
• Farklı markalarda, değişik özelliklere sahip birçok işitme cihazı vardır. Ancak tüm işitme cihazları, ortak birkaç noktaya sahiptir. Bu noktada işitme cihazlarının en temel ortak noktası olan ses kalitesidir. Cihaz alınmadan önce amaca hizmet edecek ve en iyi sesi verebilecek ürünler tercih edilmelidir.
• Alınan işitme cihazı, yasalara göre, fabrikasyon hatalarına karşı 2 yıl garantili olduğu unutulmamalıdır.
• Alınan ürünün firmasının, yine yasalara göre, tamir etme, bakım yapma ve yedek parça sağlama zorunluluğu vardır ve bu 10 yıllık süreyi kapsar.

İşitme Cihazına Alışma Evreleri

• Cihazın kullanılmaya başladığı ilk üç gün; sadece cihazın evde kullanılmasına dikkat edilmeli, evde dolaşarak ve değişik sesler dinlenerek kullanılmalı, oluşturabilecek sinir ya da yorulma durumlarında cihaz kapatılarak bir süre dinlenilmeli, yüksek sesle kitap ya da gazete okunarak kişinin kendi sesini duyması sağlanmalı, kullanılan ilk günlerde, karşıda konuşan kişinin yüzüne bakarak konuşulanların anlamaya çalışılması sağlanmalı.
• İlk günden 7.güne kadar olan süreçte; evde günlük iş yaparken de cihaz kullanımına geçilmeli ve değişik sesler dinlenilmesine devam edilmeli, elektrik süpürgesi gibi daha şiddetli sese sahip aletlerin dinlenmesine alışma sürecine girilmeli, duyulan sesin kime ya da neye ait olduğu egzersizleri yapılmalı ve sesin kaynağının nereden geldiği çözülmeye çalışılmalı, özellikle televizyonda haber programları ya da konuşmanın ağırlıkta olduğu programlar izlenmeli.
• İlk 1. ve 2. Hafta aralığında; işitme cihazının devamlı kullanılmasına alışılmalı, özellikle kalabalık konuşma gruplarında konuşulmalı, kalabalık gruplarda yapılan konuşmalarda anlaşılmayan bir durum olduğunda anlaşılmayan şey tekrar ettirilmeli, 2. haftaya girilmesiyle; cihaz kullanımı daha da kalabalık, tiyatro, sinema gibi alanlarda da kullanılmalı ve bu ortamlarda mutlaka bir kişiyle de sürekli iletişim kurulmalı. İkinci haftanın bu şekilde geçirilmesiyle, kişi 3. haftadan itibaren cihazın daimi ve rahat kullanımı gerçekleşebilir.

İşitme Cihazlarında Pil Kullanımı

İşitme cihazlarının doğru bir şekilde çalışması, pil kullanımının doğru olmasına bağlıdır. Pilin artı ve eksi kutuplarına pil doğru bir biçimde yerleştirilmelidir. Pil yerleştirilmesinde sorun yaşandığı takdirde, kullanma kılavuzundaki yönergeler izlenmelidir. Bu şekilde de çözüme ulaşılmazsa, doktordan ya da işitme cihazının alındığı firmadan yardım istemek doğru olacaktır.

Yeni alınan işitme cihazlarındaki pillerin üzerinde, yapışkan ve koruma amaçlı bantlar bulunur. Sadece kullanılacağı zaman bu bandı çıkarmak doğru olacaktır.

Cihazdan cihaza değişebilen özelliklerden biri de, pilin bitmek üzere olduğunu, bazı cihazların göstermesidir. Böyle bir özelliğe sahip olmayan cihazlarda, kişinin yakınlarından yardım alması ya da kişinin kendisinin yapacağı bir uygulamadır. Şöyle ki, işitme cihazı kullana kişi, cihazı iki elinin arasına alarak ötme sesi olup olmadığını kontrol etmek olur. Eğer ötme sesi duyulmazsa, cihazın pili bitmiş ya da cihaz çalışmıyor anlamına gelir. Biten pilleri atmayarak cihazın alındığı firmaya geri vermek, geri dönüşüm açısından doğru olacaktır.